Te lang zagen we de zee als louter economisch winstgebied waarin we vissen, boren, afval lozen en met windmolenprken strooien. ‘We zijn onthecht geraakt van het ecosysteem waarvan we deel uitmaken,’ zegt ontdekkingsreiziger en bioloog Arita Baaijens. Ze wil niet langer blijven toekijken en broedt op een plan om de Noordzee de bestuurskamer binnen te loodsen. Daarom wil ze bij de Noordzee solliciteren op de functie “Spreker van al het leven in de zee”. Maar…. wie of wat is de zee eigenlijk? En wat vindt de zee zelf van het plan?

In de documentaire van Alexander Oey – Het gezicht van de zee – volgen we de zoektocht van Baaijens naar antwoorden. ‘Het gezicht van de zee’ werd 27 oktober uitgezonden en is online te zien bij NPOstart, De Boeddhistische blik / KRO-NCRV

Voor iemand met bindingsangst heeft Arita Baaijens rare fantasieën. Op de Noordermarkt, Amsterdam, scharrelde zij spullen bij elkaar voor de sollicitatie die eindelijk, eindelijk in juni gaat plaatsvinden. Haar oog viel op het lege huisje van een tolhoren, omgeturnd tot ring. Een aanzoek van de Noordzee? Zijn ze nu min of meer verloofd of is dat te ver gezocht?

Noordzee, wie ben je? Deze vraag stelde Arita Baaijens de afgelopen maanden en jaren vele malen. De Noordzee blijft zichzelf, ten diepste onkenbaar, en of dat nou zo erg is, daarover wilde zij afgelopen week een hoofdstuk schrijven voor het nog te verschijnen boek. Zou je haar over deze kwestie interviewen, dan rolde het antwoord er zo uit. Maar het schrijfproces heeft z’n eigen dynamiek en …

21 maart 2024 – Op de eerste dag van de lente werd stichting Rechten van de Natuur gelanceerd, een initiatief van milieujurist Jessica den Outer. Een tot de nok toe gevulde zaal was getuige. Tegenover de sprekers, op een kleine verhoging, zaten Elmo Vermijs, Mert Kumru en Arita Baaijens (als zeehond) met als taak: vrijelijk commentaar leveren op wat er werd gezegd. Dat heeft de zaal geweten.

Het boek van Arita Baaijens over haar voorgenomen sollicitatie bij de Noordzee vordert, maar er zijn nog veel vragen. Vandaar dat ze een paar dagen neerstreek in Egmond aan zee om naar de zee te luisteren, die overigens behoorlijk ruig tekeer ging. Het bezoek liep anders dan verwacht…

De grootsheid van de zee en het leven in zee zullen wij landrotten nooit helemaal doorgronden. Daarom heel blij met pioniers die een lans breken voor een natuur-inclusieve benadering. Zoals onderzoeker Annet Pauwelussen (WUR), die in Yerseke liet zien en proeven dat oesters de stem van de Noordzee zijn. Op Terschelling vertelde Annemieke Nijhof, directeur Deltares en mededirecteur Springtij, over de mogelijkheid de zee te consulteren over zaken die de zee aangaan. De twee verrassend openhartige gesprekken geven vleugels omdat duidelijk is dat op alle fronten – ook bij kennisinstituten – systemische verandering langzaam maar zeker op stoom komt.

‘Solliciteren bij de Noordzee’ ging in Schotland te rade bij kunstenaar Hanna Tuulikki, die in de vroege ochtend voor zeehonden zong en liet zien dat ‘making kin’ vooral een zaak is van tijd, intentie en aandacht.

De zee spreekt als je de kunst van het luisteren verstaat.

Op het Japanse eiland Omijima ligt het vissersdorp Kayoiura. Tussen 1600 en 1900 leefden vissers daar van de walvisjacht en – anders dan Nederlandse walvisvaarders gewoon waren – ging de jacht gepaard met rituelen en gebeden. Want wie een leven neemt verandert de kosmische orde en daar moet iets tegenover staan. Dode walvissen werden officieel bijgeschreven in het overlijdensregister van de Kogan-ji tempel, gewijd aan walvissen. Walvisfoetussen kregen een officieel graf.
Hoewel de laatste walvisvangst door vissers van Omijia ruim honderd jaar geleden plaatsvond, bidden Boeddhistische nonnen in de tempel nog dagelijks voor het leven in zee. De gebeden zijn gericht aan de spirits van walvissen en ander zeeleven. Jaarlijks wordt in de temple een gedenkdienst gehouden voor walvissen. Antropoloog Kumi Kato

Garnalen die dromen en soms nachtmerries hebben? Volgens de Engelse auteur Adam Nicolson zijn garnalen veel complexere wezens dan mensen denken. Arita Baaijens bezocht de auteur van ‘De zee is niet van water’ bij zijn vakantiehuisje aan zee in Schotland, en wilde niet meer weg.